Sadece birkaç saniye bile olsa hiç zamanı geri çevirmeyi istediniz mi? Termodinamiğin ikinci yasası tarafından belirlendiği gibi zamanın ibresi sadece bir yönde hareket etmektedir. Bu yasa düzenli bir sistemin yavaşça kaosa döneceğini ifade eder fakat şu an Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya’dan kuantum fizikçileri zamanı tersine çevirme deneyinin sonuçları sayesinde geriye doğru yavaş yavaş hareket etmenin mümkün olduğunu kanıtlamak için bir araya geldiler.
Çeviren: Simge Şahin
Sistemde bir boşluk bulmak için çalışan araştırmacılar, görünürde imkânsız olanı nasıl mümkün hâle getirebildiklerini gösteren bilimsel raporlarda yeni bir çalışma yayınladılar. Saniyenin küçük bir kısmı için bile olsa, bir parçacık için zamanı geriye çevirip çeviremeyeceklerini görmek için yola çıktılar. Fizik yasalarına göre zaman içinde ileri geri hareket etmenin mümkün olduğu örnekler vardır ancak gerçek hayattaki uygulama çok daha karmaşıktır.
Araştırmacılar zamanı tersine çevirme teorilerini test etmek için sınırlandırılmış bir elektronla başlayabilecekleri bir deney oluşturdular. Sınırlandırılmış, küçük bir alandaki yerinden oldukça emin oldukları anlamına gelmektedir.
Bu, bir parçanın belirli bir alanda olma ihtimalini veren Schrödinger denklemine* baktığımızda önemli hâle gelmektedir. Parçacıklar sürekli hareket halinde olduğu için, bilardo masasının etrafında durmadan yakınlaşıp uzaklaşan bir havuz topu düşünün, herhangi bir zamanda nerede olduklarını tam olarak anlamak oldukça zordur. Zamanla partikülün sudaki dalgalar gibi yayılabileceği bir alan olduğu için onu tekrar başladığı yere getirme şansı neredeyse imkânsızdır.
Bununla birlikte, kuantum bilgisayarı kullanarak bir parçacığın benzerini yapabilmişlerdir. Daha sonra, parçacığın yayılımı büyüdükçe bu dalgayı geri getirmek için bir denklem kullanmışlardır: Saniyenin bir kısmını geri hareket ettirmek. Bu gerçek hayatta olabilir mi? Pek mümkün değil. Illinois’teki Argonne Ulusal Laboratuarında bir fizikçi olan Valerii Vinokur: “Bir havuza dalgalar göndermek çok karmaşıktır ama bunun kuantum dünyasında mümkün olduğunu gördük, hem de çok basit bir durumda.” demiştir.
İlginç bir şekilde, sistem iki kuantum bit^ kurulumu kullanıldığında zamanın %85’inde çalışmıştır. Fakat üçüncü bir kuantum bit uygulandığında başarı oranı önemli bir şekilde % 50’ye kadar düşmüştür. Bu çalışmanın sonuçları zaman makinenizi hazırlamanız gerektiği anlamına gelmemesine rağmen kuantum bilgisayarlar için kesinlikle olumlu çıkarımları vardır.
Çalışmaya dahil olmayan Sydney Üniversitesi fizik profesörü Stephen Bartlett, “Tam olarak bu yüzden kuantum bilgisayarları inşa ediyoruz” demiştir. “Bu kuantum bilgisayarların gerçek dünyada oluşmaması gereken şeylerin benzerini yapmamıza izin verebileceğinin bir ispatıdır.” diyerek son noktayı koymuştur.
*Schrödinger Denklemi: Bir kuantum sistemi hakkında bize her bilgiyi veren araç dalga fonksiyonu adında bir fonksiyondur. Dalga fonksiyonunun uzaya ve zamana bağlı değişimini gösteren denklemi ilk bulan Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger’dir.
^(Kübit) veya kuantum bit klasik bit analogu bir kuantum-bilgi birimidir. Burada iki durum dikey polarizasyon ve yatay polarizasyon vardır: Bir kübit böyle tek bir fotonun foton polarizasyonu gibi iki durumlu kuantum mekaniği sistemi dir (Two-state quantum system). Klasik sistemde, bir durum ya da diğeri olurdu, ancak kuantum mekaniği kübit, aynı anda her iki durumun bir kuantum süperpozisyonu (Quantum superposition) içinde kuantum bilgisayarı için temel bir özellik olmasını sağlar.
Kaynakça: https://mymodernmet.com/quantum-physics-time-reversal-study/
