Pompeii Antik Kenti, dünyanın en büyüleyici arkeolojik alanlarından biridir. Güney İtalya’da Napoli’nin hemen dışında bulunan Pompeii, iyi korunmuş Roma kalıntıları ve işin garip yanı onları sağlam bırakan felaketleriyle ünlüdür.
Çeviren: Simge Şahin
Dehşet verici volkanik patlama sonrasında tüm şehir volkanik kül bir örtü ile kaplıydı. 18. yüzyıla kadar şehir bu tozla gömüldü. Neredeyse 1.700 yıl boyunca dokunulmadan ve keşfedilmeden kaldı.
Pompeii’nin Tarihi
Patlamadan önce Pompeii canlı bir Roma merkeziydi. Büyük ihtimalle Orta İtalya’dan Oscı halkı tarafından 7. veya 6. yüzyılda kurulan bu yer, kısa varlığı sırasında renkli bir geçmişe sahipti.
Şehir M.Ö. 80’de Roma kolonisi olmadan önce Yunanlılar, Erturyalılar ve Samnitler de dahil olmak üzere bir dizi fatih tarafından kontrol edildi. Roma egemenliği altında kasaba hem Akdeniz havzasına hem de Romalılar tarafından inşa edilen stratejik yollara yakınlığı nedeniyle ticarette önemli bir rol oynamıştır.
Ayrıca yakındaki bir volkan olan Vezüv Yanardağı’ndan çıkan kül, topraklarını özellikle verimli hale getirmiştir. Bu süre zarfında şehir gelişmiştir. Pompeiililer özellikle bir amfitiyatrodan su kemerine kadar uzanan önemli inşaat projeleriyle sanatta, duvar resimlerinde ve mimaride gelişmeler sağlamıştır.
Felaket vurana kadar şehir bir forum, yiyecek pazarları, tapınaklar, restoranlar, hamamlar ve 15.000 nüfusuyla övünmekteydi.
Patlama
Vezüv Yanardağı ağustos sonlarında patlamadan önce, M.S. 79, Pompeii küçük bir deprem zinciri yaşamıştı. Şehrin sakinleri volkanın neden olduğu küçük sarsıntılara alıştıkça birçoğu sismik faaliyet tarafından tehdit edildiğini hissetmemiştir.
Bununla birlikte, birkaç gün süren sarsıntılardan sonra yanardağ şiddetli bir şekilde patlamış ve tüm şehri kül, lapilli ve ponza taşı parçaları ile kaplı hızlı hareket eden volkanik akıntılarla kaplanmasıyla sonuçlanmıştır. Roman yazarı Plyy Young sahneyi şöyle anlatmıştır:
Geniş alev yaprakları Vezüv’ün birçok yerini aydınlatıyordu; ışıkları ve parlaklıkları gecenin karanlığı için daha canlıydı… Şimdi dünyanın başka bir yerinde gün ışığıydı ama karanlık herhangi bir geceden daha koyu ve kalındı.
Volkandan çıkan zehirli gazları soluyanlar ise anında ölüyordu. Sonra ardı ardına Pompei üzerine kızgın küller yağmaya devam etti ve ilk ölenlerin üstünü yorgan gibi örttü. Birkaç saat içinde, “dünya ve zevk cenneti Pompei” büyük bir mezarlığa döndü. 20.000 insan bir anda yok oldu.
Böylece şehir, çok uzun bir sessizlik dönemine girdi. Pompei’nin üzerine düşen kızgın küller, 3 gün siyah kar gibi yağmaya devam etti ve arkasından Pompei, tamamen sessizliğe gömüldü. Pompeililer taş kalıplar halinde çıkarıldıkları vakit, ölüm anında ne yapıyorlarsa o halde bulundular.
Yaklaşık 2000 yıl o görkemli villalar, heykeller, duvar resimleri, mozaikler, tapınaklar ve pazarlar dokunulmadan gömülü olarak kaldı. Arkeologlar kenti keşfettiklerinde son gün pişmiş ekmeği bile fırında buldular.
Kaynakça: https://mymodernmet.com/pompeii-history/
