Stony Brook Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, yana dönük uyumanın, kişinin sırt üstü veya yüz üstü şekilde uyumasıyla karşılaştırıldığında beyin atıklarını daha etkili bir şekilde temizleyebileceğini ortaya attı. Bu durum, Alzheimer, Parkinson ve diğer nörolojik hastalıkların gelişme şansını azaltmaya yardım etmek için önemli bir uygulama olduğunu kanıtlayabilir.
Çeviren: Simge Şahin
Stony Brook Üniversitesi araştırmacıları Hedok Lee, Helene Benveniste ve meslektaşları, atıkları ve diğer zararlı kimyasal çözünen maddeleri beyinden temizleyen karmaşık sistem “Beynin Drenaj Sistemi”ni görüntülemek için dinamik kontrastlı manyetik rezonans görüntüleme (MRI) kullanarak, yana dönük uyuma pozisyonunun beyindeki atıkları temizlemede en verimli pozisyon olduğunu kanıtladılar.
İnsanlarda ve birçok hayvanda yana dönük uyuma pozisyonu en yaygın olanıdır. Atık beyin kimyasallarının artışı, Alzheimer ve diğer nörolojik koşulların gelişimine katkıda bulunabilir. Bulgular, Journal of Neuroscience‘da yayınlanmıştır.
Stony Brook Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Radyoloji Bölümünde Baş Araştırmacı ve Profesör olan Dr. Benveniste, birkaç yıl boyunca kemirgen hayvanlardaki drenaj sistemini incelemek için dinamik kontrastlı MRI kullandı. Bu yöntem araştırmacılara, vücudun atıkları organlardan temizleyen lenf sistemine benzer şekilde, omurilik sıvısının (CSF) beyin boyunca filtrelediği ve atıkları temizlemek için interstisyel sıvı (ISF) ile değiştirdiği drenaj sistemini tanımlama imkanı sundu. Uyku sırasındaki drenaj sistemi en verimli olanıdır. Eğer Amiloid ve tau proteinlerini içeren beyin atıkları, kimyasallar birikirse, beynin işlevini olumsuz yönde etkiler.
”Duruşun Glymphatic Transport’daki Etkisi” isimli yazıda Dr. Benveniste ve meslektaşları uyutulmuş kemirgen hayvanların yüz üstü, sırt üstü ve yana dönük pozisyonlardaki CSF-ISF değişim değerlerini ölçmek için dinamik kontrastlı MRI yöntemi ile birlikte kinetik modelleme kullandılar.
Dr. Benveniste: ”Bu analiz bize istikrarlı bir şekilde beyindeki drenaj sisteminin sırt üstü veya yüz üstü pozisyonları ile karşılaştırıldığında, yana dönük poziyonda en verimli oluğunu gösterdi. Bu bulgular neticesinde, insanlarda CSF-ISF taşımasını incelemek için gelecekteki tanısal görüntüleme prosedürleri standartlaştırdığında, beyin hastalıklarına katkıda bulunabilecek veya neden olabilecek hasar görmüş beyin proteinlerinin temizlenmesinin değerlendirmesi ve uyku kalitesi ve duruşun da hesaba katılması gerektiğini ileri sürüyoruz.” şeklinde açıklamada bulunmuştur.
Dr. Benveniste ve Stony Brook Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Radyoloji Bölümünde yardımcı profesör Dr. Hedok Lee, deneyler için güvenilir duruş pozisyonları geliştirdi. Rochester Üniversitesi’ndeki Lulu Xie, Rashid Deane ve Maiken Nedergaard’ı da kapsayan meslektaşları, MRI’ı doğrulamak ve duruşun amiloidi beyinden temizlemesi üzerindeki etkisini incelemek için flüorışıma mikroskopisi ve radyoaktif izleyiciler kullandı.
Bu konu hakkında Dr. Nedergaard, ”İlginçtir ki yana dönük uyuma pozisyonu zaten insanlarda ve hatta vahşi hayvanlarda bile en yaygın pozisyondur ve bizim, uyanıkken oluşturduğumuz metabolik atıklardan en verimli şekilde temizlenmek için yana dönük uyuma pozisyonuna adapte olduğumuz ortaya çıkar. Çalışma bu sebeple uyku, uykunun farklı bir biyolojik işlevine hizmet ettiğine ve uyanıkken biriktirdiğimiz atıkları ”temizleme” kavramına dair daha fazla destek ekler. Demansın birçok türü, uykuya dalma zorluğu da dahil olmak üzere uyku bozukluklarıyla bağlantılıdır. Bu uyku bozukluklarının Alzheimer hastalığındaki hafıza kaybını hızlandırdığı da zamanla giderek artan bir şekilde onaylanmıştır. Bulgularımız bu konuya hangi pozisyonda uyuduğunuzun da önemli olduğunu göstererek yeni bir bakış açısı getiriyor.” demiştir.
