Sanatta 5 Vampir Tablosu

Vampirler, tarihteki en ünlü efsanevi yaratıklardan biridir. Efsanelerinin kökenleri antik medeniyetlere kadar uzanır. Antik Yunan mitolojisi gibi bazı eski dinler ve mitolojiler insanlara hiç benzemeyen, canavar görünümlü kan emen şeytanların varlığına inandılar. Bugün bildiğimiz efsane, zirvesine ulaştığı Orta Çağ’dan hemen sonra Viktorya Dönemi’nde romantizm gelişirken ortaya çıktı. Bugün size hikâyeleriyle beraber sanatta 5 vampir tablosu sunuyoruz. Bazıları sizi korkutacak kadar tüyler ürpertici!

Edvard Munch, Love and pain, 1895, oil on canvas. The Munch Museum, Oslo, Norway.
Edvard Munch, Aşk ve Acı, 1895, Munch Müzesi, Oslo, Norveç.

1- Kont Drakula, Orijinal

Vampire Paintings in Art.Unknown artist, Vlad Ţepeş, the Impaler, Prince of Wallachia (1456-1462), 16th century, oil on canvas. Kunsthistorisches Museum Wien, Vienna, Austria.
Vlad Tepes, Kazıklı, Eflak Prensi, 16. yüzyıl, Sanat Tarihi Müzesi, Viyana, Avusturya.

Herkes Drakula’ya aşinadır. İsim, Vlad Tepes veya Vlad Draculia’dan geldi. Çocukken esir alındı ve erkek kardeşi Radu ile Osmanlılar tarafından rehin tutuldu. Osmanlı ve Macar savaşlarında yer alırken korkunç düşmanlıklara ve gaddarlıklara şahit oldu. Macaristan’a geri döndü ve 1448’de ilk saltanatına başladı. 1448-1476 yılları arasında üç kez Eflak Voyvodası (valisi) oldu. Vlad Tepes, düşmanlarına işkence ettiği yol ile ünlendi- düşmanlarını kalesinin dışında kazığa oturttu. Bahçelerini dolduran kan yüzünden Drakula lakabını aldı.

Ressamı bilinmeyen bu portre, Impaler’ı ihtişamlı günlerinde tasvir eder. En ünlü vampir tablolarından biridir. Vlad Tepes’in öyküsü, Bram Stoker’a ünlü romanı Drakula’yı yazması için ilham verdi. Drakula romanı Tepes’in kendisinden daha çok ünlendi, korku edebiyatı ve sineması için muazzam bir ilham kaynağı oldu.

2- Elizabeth Bathory

Vampire Paintings in Art.Uknown artist, Portrait of Countess Elizabeth Bathory, 16th century, copy of the original portrait of 1585. Wikimedia commons.
Kontes Elizabeth Bathory’nin portresi, 16. yüzyıl, 1585’in orijinal portresinin kopyası. Wikimedia Commons (kamu malı).

Elizabeth Bathory’nin öyküsünü herkes bilmiyor. Genelde gotik edebiyatta olduğu kadar korku video oyunları ve sinema için bir ilhamdır. Fakat, Drakula gibi çoğu insan tarafından bilinmese de oldukça gelişmiş bir ikondur.

Gerçek hikâye, Elizabeth Bathory Macaristan’da bir kontes olmasıdır. Soylu bir aileden geldi (1560’ta doğdu) ve kendisinden nispeten daha düşük bir sosyal sınıftan olan soylu bir adamla evlendi. Eşi Osmanlılar ve zamanın diğer düşman devletleriyle sürekli savaşa giderken Bathory kalesinde kaldı. Bilinen bir sebep olmadan hizmetçilerine, özellikle genç bakirelere işkence etmeye başladı. Kanlarını akıttı, vücutlarını parçalara ayırdı ve onları zindanlarda tuttu. 1602-1604 yılları arasında aşağılık davranışları hakkında krallık boyunca söylentiler yayılmaya başladı.

Bakan István Magyari ona karşı resmî bir suçlamada bulunsa da Bathory 1610’a kadar mahkemeye çıkarılmadı. Ona karşı tanıklık eden birçok şahit vardı fakat hizmetçiler bunu yetkililer tarafından işkence altında yaptılar, bu yüzden ifadelerinin doğru olduğunu düşünmek güvenli değildi. Bununla beraber Bathory’nin kurbanlarının sayısı 300’ü aşarak onun tartışılmaz suçunu kanıtladı. Bathory evinde ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Dört yıl sonra vefat etti.

Elizabeth Bathory ulusal halk bilimin parçası haline geldi. Efsaneye göre sonsuza kadar genç kalacağına inandığı için her gün öldürdüğü genç bakirelerin kanında yıkandı. Hikâyenin bu versiyonu ilk kez 1729’da László Turóczi’nin Tragica Historia‘sında basıldı. Gerçeklere dayanmadığı için bir söylenti olarak kabul edilir. Onun bu portresi, on yıllar önce kaybolan 1585 tarihli orijinalinin bir kopyasıdır.

3- Carmilla

Vampire Paintings in Art.Unknown artist, Carmilla, 1872, illustration. Wikimedia commons.
Carmilla,1872, kitap illüstrasyonu. Wikimedia Commons (kamu malı).

Gerçek hikâyelerden yola çıkılarak oluşturulan Carmilla, kurgusal bir karakterdir. Joseph Sheridan Le Fanu’nun 1872’deki gotik romanının adıdır. Olay örgüsü, Carmilla adındaki vampir bir kadının arzu nesnesi haline gelen genç bir kadın olan Laura’yı takip etmesine dayanır. İsim, vampirin gerçek adı olan Karnstein Kontesi Mircalla’nın bir anagramıdır. Carmilla kurbanını hem sevdiği hem de arzuladığı için bu lezbiyen vampir aşkının ilk örneğidir. Hikâye ilk başta Koyu Mavi serisinin bir parçası olarak yayımlandı.

Carmilla erken feminist bir ifade biçimidir. Kadınların erkekler için sadece şefkat ve zevk objesi olduğu Viktorya Dönemi’nde geçse de romandaki kadın karakterler, adeta acınası ve aciz olan erkeklerden üstündürler. Ayrıca lezbiyenliğin cinsel olarak nesneleştirilmesine dair hiçbir iz yoktur- Carmilla ve Laura, klişelerden uzak duran zihinsel ve duygusal bir bağ oluşturur.

4- Edvard Munch’un Vampiri

Edvard Munch, Love and pain, 1895, oil on canvas. The Munch Museum, Oslo, Norway.
Edvard Munch, Aşk ve Acı, 1895, Munch Müzesi, Oslo, Norveç.

Edvard Munch’un tablosu, aslında bir vampiri resmetmeye niyetlenmediği için bir vampir tablosu değildir. Esasında bir çifttir. Sıkıntı içindeki adam, rahatlamak için kendini sevgili partnerinin kollarında bulur. Eşi sarılışına teslim olurken onu boynunun arkasından öper. Bazı eleştirmenler bu tabloyu Munch’un fahişeleri ziyaret ettiği zamanın bir tasviri olarak yorumlarken bir kısmı da kız kardeşinin ölümü hakkında olduğunu düşündü.

Tablonun bir vampiri gösterdiği düşüncesi, çoktan belirsiz olan anlamına sonradan olan bir eklemeydi. Belki de kadının kırmızı uzun saçları, saklı yüzü ve siyah arka plan, bu izlenimi veren şeydi. Bugün hâlâ gizemini korumaktadır.

5- Max Ernst’in Vampir Resimleri

Max Ernst, Une Semaine de Bonté, 1934, illustration. Wikimedia Commons.
Max Ernst, Bir Haftalık İyilik,1934, kitap illüstrasyonu. Wikimedia Commons (kamu malı).

Bir Haftalık İyilik veya Yedi Sermaye Unsuru, Max Ernst tarafından yazılan bir roman serisidir. Dada ve Sürrealizm akımlarından çizim ilhamları alan Ernst, 19 ve 20. yüzyıl ucuz kitaplarından, ansiklopedilerden, bilimsel dergilerden ve doğa tarihi dergilerinden, resimlerden kolaj yaparak bu kitapları oluşturdu. Genel sonuç, her günün bir ölümcül günaha ayrıldığı haftanın yedi gününün tamamen gerçeküstü bir anlatımıdır. Toplamda beş kitap vardır.

Bu özel çizim, karanlık olan Perşembe’ye aittir. Bu bölüm, insanları kuş olarak gösteren kolajlı çizimlere sahiptir. Bu yüzden, resimde gerçek bir vampir değil de daha çok büyük kanatları olan bir adam görürüz. Kanatlar, bir yarasanın kanatlarını andırdığı için onu bir vampir olarak yorumlayabiliriz.

Kaynak: https://www.dailyartmagazine.com/5-vampire-paintings-in-art/

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir