Sahra’da bulunan Moritanya’daki orta çağdan kalma Chinguetti köyü, Berberi kültürünün inanılmaz bir mücevheridir. Bir zamanlar ticaret ve hac yollarında önemli bir karakol olan çöl köyü, Berberi Sahra mimarisinin harika örneklerini içeriyor. Ayrıca Orta Çağ’a tarihlenen bilimsel ve Kur’an metinleriyle dolu çöl kütüphaneleri sayesinde önemli bir öğrenme merkezidir.
Köy, M.S. 777’de kurulmuş, aynı zamanda Mekke’ye giden yoldan geçen tüccar ve hacılar akışı nedeniyle hızla inşa edilmiştir. Bu aynı zamanda hacıları, kendilerini din, astronomi, matematik ve hukuk konularında eğitebilecekleri özel kitap depoları olan çöl kütüphanelerinin oluşturulmasını da sevk etti. 1950’lere kadar bu aileye ait kütüphanelerin otuzdan fazlası halka açıktı ancak bir kuraklık bu sayıyı önemli ölçüde düşürdü. Şimdi Chinguetti’de kalan beş kütüphane, geleneklere göre hâlâ korunan ve ele alınan binlerce metin içeriyor.
Ne yazık ki Chinguetti 1996 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak kabul edilmesine rağmen bu değerli metinler risk altında. Kütüphaneciler sürekli Sahra Çölü’nün kumları ve kuru havasıyla savaşırken güvenlik kaygıları nedeniyle turizm eksikliği üç kütüphanenin düzenli olarak açılmamasına neden olmuştur. Devlet, el yazması kitapların korunmasına müdahale etmeye çalışırken kütüphanelerin kuşaktan kuşağa aktarıldığı binlerce yıllık geleneğin kırılmasını zor bulmuşlardır.
Yerel devlet kütüphanesinin yöneticisi Seif İslam, The Guardian’a “Devlet yıllardır metinleri ele geçirmeye çalışıyor.” dedi. “Elinle mi parçalarsın yoksa ayağınla mı? Bu [kütüphane] bizim bir parçamızdır.”
Neyse ki bölgedeki artan güvenlik önlemleri, bazı turistlerin bu değerli malzemeleri görmeye döndükleri anlamına geliyor. Birçoğu Chinguetti’yi ve civardaki diğer UNESCO mevkilerini -Ouadane, Tichitt ve Oualata bölgelerini- de gezerek Sahra tepelerinde geziyi birleştirirler.
Chinguetti, Moritanya Sahra Çölü’nde yer alan Berberi bir ortaçağ ticaret köyüdür.
UNESCO Dünya Mirası, antik bilimsel ve Kur’an metinleriyle dolu çöl kütüphaneleri ile ünlüdür.
Hacılar, Mekke’ye giden karavanlardan geçerken bu öğrenme merkezlerine danışacaklardı.
Geriye sadece 5 tane kaldı; aile tarafından işletilen kütüphaneler, kitaplarını korumak için çöl unsurlarına karşı savaşıyorlar.
Son yıllarda artan güvenlik sayesinde daha fazla turist kütüphanelerini ve ünlü camilerini ziyaret etmek için Chinguetti’ye geri dönüyor.
Kaynak: https://mymodernmet.com/chinguetti-mauritania-desert-libraries/
