Her ne kadar kısa kurgu film, yapımcılarının edebiyatı büyük ekrana daha doğru bir şekilde aktarma kabiliyetine sahip olmalarına izin verse de yönetmenler (genellikle), romanlar gibi daha uzun kaynak materyallerle uğraşmadaki bütçe ve zaman kısıtlamalarından etkilenmezler – orijinal eserde önemli olduğunu ve gerekli olduğunu düşündükleri temaları anlatmanın özgürlüklerini kullanırlar. Bu ilginç ve tartışmalı konu edebi klasikleri ele alır. Öyleyse kısa kurgu antolojilerinizi ve patlamış mısırları alın. Bazı yapımcıların edebiyatın en büyük kısa öykülerini ve romanlarını nasıl ele aldıklarına bakalım.
30) WUTHERING HEIGHTS
29) Great Expectations 1946
1800’lü yılların klasiği olarak anılan aynı isimli Charles Dickens romanından uyarlanan film daha önceki uyarlamalara kıyasla ziyadesiyle beğeni toplamıştır. Pip son derece yumuşak kalpli ve iyi huylu biridir. Aynı zamanda saf bir yanı da vardır. Kız kardeşi ise bir hayli aksidir. Pip, kız kardeşi ve onun demircilik yapan kocası ile birlikte yaşamaktadır. Bir gün kilisenin mezarlığında iki kaçak kürek mahkumu ile burun buruna gelir. Mahkumlara evden yiyecek ve zincirlerinden kurtulabilmeleri için alet temin eder, ancak mahkumlar tekrar yakalanırlar. İki mahkumdan vicdanlı olanı evden kaybolan yiyeceği kendisinin çaldığını söyleyerek suçu üstlenir ve Pip’i suçlanmaktan kurtarır. Artık Pip ile aralarında bir bağ kurulmuştur. Bu davranış onları sevginin anlam kazandığı bir noktaya taşıyacaktır.
28) 2001: A Space Odyssey
Arthur C. Clarke’ın bir kısa hikayesinden yola çıkılarak geliştirilmiş olan bu film çoğu kişi tarafından başyapıt mertebesine oturtulurken kimileri tarafından da hiç sevilmemiştir. 2001’in birçoğu dini olan sayısız altmetni içerdiği açıktır.
27) Harry Potter and the Philosopher’s Stone
J. K. Rowling’in 1997 yayınlanan ilk kitabının sinemaya uyarlanmış filmidir. Harry Potter’ın ailesi ağır ve şaibeli bir trafik kazasında ölmüştür. Öksüz ve yetim kalan Harry’nin sığınabileceği tek yer, arasının pek de iyi olmadığı teyzesinin yanıdır. Harry, tüm hayatı boyunca idari ailesi tarafından kötü davranışlarla büyütülür. Ancak Harry Potter artık 11 yaşındadır ve Harry’nin hayalleri ve yetenekleri günden güne su yüzüne çıkmaktadır. Kısa süre sonra Hogwarts büyücülük okuluna davet edilir. Artık tek amacı, ailesinin bu şüpheli kazasını araştırmak ve muhattaplarını cezalandırmaktır.
26) Charlie and the Chocolate Factory
Roald Dah’ın kitabından uyarlanmıştır. Son derece sıra dışı bir yapıya sahip olan Willy Wonka’nın bir çikolata fabrikası vardır. Bu fabrikayı, kendisinden sonrası için bırakabileceği birini aramaktadır. Bir değerlendirme yapabilmek için yarışma düzenler. Önce eğitecek sonra da zamanla yerini devredecektir. 5 çocuk seçer. Bunlardan birisi Charlie’dir. O fakir bir aileden gelen bir çocuktur. Diğerleri ile birlikte çikolata fabrikasını gezerler. Charlie’nin orada görecekleri, çok etkileyecek ve onu Wonka’nın hayal alemine çekecektir. Tim Burton, bu işte en iyilerden olarak yeni bir fantastik komedi ile karşımızda.
25) Lord of the Rings
JRR Tolkien’in 1954 yılında yayınlanan kitabından uyarlanmıştır. Yüzüklerin Efendisi: Yüzük Kardeşliği, dünyanın kaderini değişterecek olan yüzükten kurtulmak için verilen mücadeleyi konu ediyor. Yıllar önce üretilen ve Orta Dünya topraklarına kandan başka hiçbir şey getirmeyen yüzüklerin sonuncusu, üretiminden yüz yıllar sonra ortaya çıkar.
24) The Shawshank Redemption
Stephen King’in romanından uyarlanan bir filmdir. Esaretin Bedeli, Andy ve Red isimli iki mahkumun parmaklıklar ardında kurdukları dünyanın hikayesini anlatıyor. Film, 1995’te, aralarında en iyi film adaylığı da olmak üzere tam 7 dalda Oscar’a aday gösterildi.
23) Fight Club
Chuck Palahniuk’in 1996’da yayınlanan kitabından 3 yıl sonra beyaz perdede yerini almıştır film. Dövüş Kulübünün birinci kuralı: Asla Dövüş Kulübü hakkında konuşma… Dövüş Kulübünün ikinci kuralı: Asla ve asla dövüş kulübü hakkında konuşma…
22) American Psycho
Easton Ellis’in 1991 yılında yayınlanan romanından beyaz perdeye uyarlanmıştır. Patrick Bateman, aileden zengin bir adamdır. Gençliği ve yakışıklı olması, kendisine hem işinde hem de sosyal hayatında avantajlar sağlamaktadır. Oldukça sıradan bir hayata kapılıp gidiyormuş gibi görünen Bateman’ın hayatının karanlık tarafın ise oldukça derinliklidir. Bateman, insanları sebepsiz yere öldürmekten hoşlanan ve öldürdüğü insanların vücutlarından hatıra olarak aldığı parçaları evinde saklayan bir akıl hastasıdır. Bunu kendisi dışında kimse bilmemektedir.
21) Trainspotting
Irvine Welsh’in 1993 yılında yazdığı kitaptan uyarlanmıştır. Trainspotting, 20’li yaşlardaki Mark Renton ve arkadaş grubunun uyuşturu müptelalığını konu ediyor. Renton hayatta uyuşturucu dışında hiçbir amacı olmayan bir gençtir. Arkadaş grubu da Renton’dan farklı değildir. Tek amaçları daha fazla uyuşturucu almak, partilere katılmak ve gittikleri yerlerde sorun yaratmaktır. Renton her bağımlı gibi uyuşturcuyu bırakmaya defalarca denese de başaramamıştır ve bir gün tekrar bırakmayı dener. Ancak başarılı olamayan adam aksine, bir altın vuruş deneyimiyle de karşı karşıya kalmıştır.
20) Sense and Sensibility
Jane Austen’ın aynı isimli kitabından uyarlanmıştır. Mr. Dashwood öldüğünde geride kalan eşi ve Elinor, Marianne ve Margaret isimli üç kızı, kendilerine kalan mirasla yıkıma uğrar. Mr. Dashwood, dönemin yasaları gereğince, tüm mirasını eski evliliğinden olan oğlu John’a bırakmak zorunda kalmıştır. John, açgözlü ve kibirli karısı Fanny’i de yanına alıp babasından miras kalan ve üvey ailesinin yaşadığı bu eve taşınır. Maddi olarak büyük sıkıntılar yaşayan genç kızlar ve annesi, zamanla sınıfsal farklılıkların da zorluklarıyla karşılaşırken iki kız kardeşin aşk hayatı işleri iyice zora sokar.
19) The Talented Mr. Ripley
18) Jurassic Park
Michael Crichton’ın kitabından uyarlanmıştır. Jurassic Park’ta fosilleşmiş bir sivrisinekten çıkarılan dinozor kanı, bilimadamlarına DNA ile yeniden dinozor yaratma imkanı verir. Dr. Hammond, bu DNA’dan yola çıkarak genetik olarak dinozorlar geliştirir ve bir tür hayvanat bahçesi açar. Çeşit çeşit dinozorların canlı olarak görülebileceği bu özel hayvanat bahçesinin ilk test ziyaretçileri ise bir avukat, bir matematikçi, bir dinozor uzmanı ve bir bitkibilimci ile Hammond’un torunlarıdır. Dinozor embriyolarını ele geçirmek isteyen biri güvenlik sistemini devre dışı bırakınca, bütün dinozorlar adada serbest kalırlar.
17) To Kill a Mockingbird
Modern Amerikan edebiyatının klasik yapıtlarından biri olan Bülbülü Öldürmek, Harper Lee’nin gerçek yaşamda şahit olduğu olayları işleyen ve içeriği gerçekte yaşanmış olaylara dayanan bir romandır. Roman, ünlü yönetmen Robert Mulligan tarafından beyaz perdeye uyarlandığında cesur ve başarılı bir uyarlama olarak dikkat çekip bu başarısını üç dalda kazandığı Oscar ödülüyle pekiştirmiştir.
16) The Silence of the Lambs
Thomas Harris’in sinemaya uyarlanan kitaplarından biridir. Akademiyi başarıyla bitirmiş olan Clarice Starling artık genç bir FBI ajanıdır.Clarice, sapık bir katilin peşindedir.Katilin elinde bulunan bir kadını kurtarmaya çalışmaktadır.Bu katil, kurbanlarının derilerini yüzebilecek kadar psikopat bir sapıktır.Clarice, bu sapığa ulaşma amacıyla, bir başka psikopat olan ünlü Doktor Hannibal Lecter ile yakınlaşmak gerektiği yönünde bir plan yapar.Fakat, Clarice’in Lecter’dan alacağı bilgiler güvenini kazanmasına bağlıdır.
15) The Kite Runner
Khaled Hosseini’nin kitabından beyaz perdeye uyarlanmıştır. Afganistan’da 1970’li yıllarda Amir ve Hassan’ın etrafında gelişen olayları aktaran filmdir.
14) The Notebook
Nicholas Sparks’ın 1996 yapımı kitabından uyarlanmıştır. Yaşlılar için yapılmış bir bakımevinde yaşayan ve çevresindekiler tarafından ‘Duke’ diye çağırılan ihtiyar adam sararmış defterinde yazılı olan bir aşk hikayesini okumaya başlar. Hikaye 1940 yılında başlar. Güney Carolina’da yer alan Seabrook Adası’na Allie Hamilton isimli 17 yaşında bir genç kız gelir. Ailesiyle birlikte tatile gelen Allie, burada yaşayan Noah isimli bir gençle tanışır. Ryan Gosling ve Rachel McAdams gibi son dönemin yetenekli oyuncularını başrolünde izlediğimiz film savaş ve dramı bir araya getiren filmlerdendir.
13) The Green Mile
Stephen King’in romanından beyaz perdeye uyarlanmıştır. Yeşil Yol, bir hapishane görevlisi ile bir mahkumun öyküsünü anlatıyor. Paul Edgecomb’un hapishanedeki görevi, idama mahkum edilen mahkumları son yolculuklarına uğurlamaktır. Çalıştığı yıllar içerisinde yüzlerce mahkumu idam etmiştir. Bir gün John Coffey isimli korkutucu görünümlü bir adamla tanışır.
12) Breakfast At Tiffany’s (1961)
Blake Edwards’ın Truman Capote’in 1958 romanındaki film uyarlaması yavaş yavaş solmuş olmasına rağmen performansıyla en iyi kadın oyuncu dalında Oscar adaylığı kazanan Audrey Hepburn tarafından olağanüstü bir şekilde tasvir edilen aklı havada sosyete Holly Golightly’nin Audrey tam bir klasiktir.
11) The Devil Wears Prada
10) The Godfather
9)One Flew Over the Cuckoo’s Nest
Ken Kesey’nin 1962 yılında yayınlanan romanından beyaz perdeye uyarlanmıştır. Guguk Kuşu, Jack Nickolson’ın adeta oyunculukta destan yazdığı, muhteşem bir senaryoya sahip bir sinema klasiğidir. Tutuklu olduğu cezaevinden kurtulmak için deli taklidi yapan Randle P. McMurphy adlı kişinin dramını sergilemektedir.
8) Gone With The Wind
1936 yılında yayınlanan Margaret Mitchell’in kitabının üç yıl sonra beyaz perdeye aktarılmış filmidir. Rüzgar Gibi Geçti, Sivil savaşın gölgesinde yaşanan çok kahramanlı bir aşk hikayesini konu alan film hem dönemin Amerikası hem de aşk halleri üzerine önemli şeyler söylemektedir. Efsaneleşmiş müzikleri ve oyunculuklarıyla sekiz dalda Oscar ödülü kazanmıştır.
7) Jaws
Peter Benchley’in 1974 yılındaki kitabından sinemalara uyarlanmıştır. Jaws, bir sahil kasabasına tehdit oluşturan beyaz köpekbalığını avlamaya çalışan bir ekibin hikayesini anlatıyor. Steven Spielberg’in döneminin ‘eğlence’ sineması açısından en değerli yapıtlarından biri olarak kabul edilen filmi, üzerinden geçen zamanla doğru orantılı olarak bir klasiğe ve külte dönüşmüştür.
6) Schindler’s List
1993 yapımı film, Thomas Keneally’nin kitabından beyaz perdeye uyarlanmıştır. Schindler’in Listesi, Oskar Schindler adlı bir Alman işadamının 2. Dünya Savaşı zamanında Polonya’da kurduğu fabrikada Yahudi işçileri çalıştırması ve bu sayede 1100 Yahudi’nin hayatını kurtarmasını konu alıyor. Gerçek bir hayat hikayesinden uyarlanan film, ünlü yönetmen Steven Spielberg’in en önemli yapıtları arasında sayılan ve ona Oscar kazandıran bir yapımdır.
5) Forrest Gump
Winston Groom’un 1986 yılında yayınlanan romanından beyaz perdeye uyarlanmıştır.
4) The Shining
Stephen King kitabından uyarlanmış sinema filmidir. Cinnet, yazar Jack Torrance’ın, kış sezonunda kapalı olan Overlook Oteli’nin bakımını üstlenerek, ailesiyle birlikte otele taşınması sonrasında gelişen metafiziksel olayları konu alır.
3) A Clockwork Orange
Anthony Burges’ın 1962 yılında yayınlanan kitabından beyaz perdeye uyarlanmıştır. Otomatik Portakal, şiddet bağımlısı gençlerden kurulu bir çetenin, çevrelerine saçtığı dehşet ve korkuyu işleyerek bir korku imparatorluğunun resmini çizmektedir.
2) Full Metal Jacket
Gustav Hasford‘un The Short-Timers adlı kitabından uyarlanmıştır. Full Metal Jacket’de bir grup acemi asker kendilerini nasıl bir eğitimin beklediğinden ve nasıl bir işin içine girdiklerinden habersiz bir biçimde üslerinin önünde dikilmektedirler. Askerlik ve savaş kavramlarının ciddiyetlerini fark etmeleri için savaşa gitmeleri gerekmeyecektir. Full Metal Jacket, fazlasıyla detaycı ve dokunaklı bir anlatımla askerlerin ve askerliğin, Vietnam savaşı esnasındaki zihnini peliküle döküyor.
1)The Pianist
Władysław Szpilman’ın otobiyografik kitabından uyarlanan filmdir. Piyanist, İkinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan gerçek bir dramı konu alır. Polonya’lı ünlü piyanist Wladyslaw Szpilman’ın anılarını anlattığı aynı isimli kitaptan sinemaya uyarlanan film, Nazi işgali altındaki Polonya’da yaşamanın imkansızlaştırıldığı bir dönemde, bir şekilde esir kampına gitmekten kurtulan ünlü piyanistin Varşova’nın kenar mahallelerindeki hayatta kalma mücadelesine odaklanır.
