Barselona’da 18. yüzyılda yapılmış bir anıt mezarlığı var. İşte Ölüm Öpücüğü heykeli burada yer alıyor. Bu etkileyici eser, şehrin Poblenou Mezarlığı’nda bulunur ve oranın en simgesel anıt mezarlarından birindedir. Heykel, incelikli bir biçimde yontulmuş oluşuyla ve heykeltıraşın esere doku kazandırmadaki maharetiyle bilinmenin yanı sıra ölümü tatlı bir şekilde kucaklayışıyla da hayranlık uyandırır.
Çeviren: Gizem Bilgiç Yalnız
Katalancada El petó de la mort ve İspanyolcada El beso de la muerte olarak da bilinen mermer heykel; modern memento mori sanatının ince bir örneğidir. “Öleceğini hatırla,” olarak tercüme edilen memento mori, sanat tarihinde köklü bir geleneğe işaret eder. Memento mori, ölümü korkulacak bir şey olarak görmektense; ruhun ölümsüzlüğünü ve ölümden sonrayı kucaklar. Ölüm Öpücüğü eseri de bu anlayışa tam olarak uyar. Burada Ölüm, ölen bir adama tutunan ve onun yanağına bir öpücük konduran kanatlı bir iskelet görünümündedir.
Heykelin kendisi 20. yüzyıla ait olsa da bu etkileyici düşünce, klasik heykelin köklü bir geleneğinin devamıdır. Üzerine ünlü Katalan şair Jacinto Verdaguer’in bir dizesinin kazınmıştır. Tekstil üreticisi Josep Llaudet Soler’in mezarı için 1930’da yapılmıştır. Mezarda yazılı bulunan dize şöyledir:
“Onun genç kalbi böylece söndürülür. Damarlarındaki kan git gide soğur. Ve tüm kudret yok olur. İnanç onun düşüşüyle ölümün kollarında yücelmektedir. Amen.”
Doğum tarihi tam olarak bilinmese de Soler’in, genç bir yaşta öldüğüne inanılır. Bu durum, ailesinin heykelin siparişini vermesini hızlandırmıştır. Soler’in, ölümünden korkmak yerine onu kucakladığını ve huzur içinde göçüp gittiğini hayal etmek, şüphesiz, ailesine büyük ferahlık vermiştir. Uyandırdığı duygu; heykelin neredeyse yüz senedir ziyaretçileri kendine çekmeye devam etmesinin birçok nedeninden biridir.
Fakat tavrının da ötesinde; Ölüm Öpücüğü, ününü, yontuluşundaki ustalığa borçludur. Bazıları tasarımını Joan Fontbernat’a atfetse de eserin, kaidesinde ismi kazılı bulunan Jaume Barba tarafından yapıldığına inanılır. Bernini’nin kıvrımlı mermer heykelleri ve Giovanni Strazza’nın Örtülü Bakire’sinin geleneğinin devamı olarak, Ölüm Öpücüğü, heykelde dokunun ustalıklı bir sunumudur. İskeletin sert kemikleri genç adamın kaslı vücuduna kontrast yaparak yükselir. İskeletin kemikli parmakları, eserin seyircilerine insan vücudunun yaşam döngüsünü hatırlatmak istercesine, adamın yumuşak etine gömülür.
Sadece Ölüm Öpücüğü’nü değil diğer usta işi anıt mezarlarını görmek için de Pobleneou Mezarlığı’nı ziyaret etmeye değer. Pobleneou Mezarlığı’nın anıtsal mezarları Barselona burjuvazisinin sevdiklerini anmak için uzun mesafeler katettiği zamanları hatırlatır. Yakın zamanda da şehir, Poblenou’nun –Ölüm Öpücüğü de dahil– en görkemli anıt mezarlarını anlatan bir Android uygulaması sayesinde bu bölgeyi gezginlerinin aklında tutmayı sağlamak üzere adımlar atmıştır.
Ölüm Öpücüğü Barselona’nın Poblenou Mezarlığı’nda bulunan bir mezar heykeli.
Gizemli mermer heykel, Mezarlık’ın en iyi bilinen sanat eseri.
Poblenou Mezarlığı’nı buradan inceleyebilirsiniz.
