Neo-Empresyonistler Georges Seurat ve Paul Signac, Noktacılık (Puantilizm) adı verilen ve zamanı için devrim niteliğinde olan bir resim tekniğine öncülük ettiler. Geleneksel resim tekniklerinden sıkılan dönemin sanatçıları, manzara ve günlük yaşamın “izlenimlerini” tasvir etmenin yeni yollarını arıyorlardı. Seurat ve Signac, ilham perisi için bilimden yararlandılar ve gözün tabloda sunulanın ötesindekileri de görebilmesini sağladılar: Rengârenk noktalar düzeneği.
Çeviren: Zeynep Pınar Kayadibi
İlk bulunduğu günden bu yana noktacılık olarak bilinen Puantilizm, çok çeşitli zeminde sanat icra eden birçok sanatçıyı etkilemiştir ve bugün modern sanat, moda ve dövmecilik dünyasında bunun izlerini görüyoruz.
Puantilizm nedir?
Post-Empresyonist hareketin bir parçası olan Puantilizm, uyumlu bir görüntü oluşturmak için resmedilecek desende titizlikle uygulanan farklı renk noktalarına sahip boyama tekniğidir. Claude Monet ve Vincent van Gogh gibi Empresyonistler, tekniklerinin bir parçası olarak genellikle küçük dokunuşlar ve minik fırça darbeleri kullanırken, Puantilizm sanatçıları, tablolarına dip dibe olacak vaziyette renkli noktacıklar bırakarak bu fikri bir adım ileriye taşımışlardır. Uzaktan bakıldığında, sanatseverin zihni ve gözü, tek başına noktaların sağladığından daha geniş bir ton aralığını gözler önüne seren ayrıntılı manzaralar oluşturmak için noktaları birbirine karıştırır. “Puantilizm” terimi aslında 1880’lerin sonlarında sanat eleştirmenleri tarafından bu sanatçıların yapıtlarıyla alay etmek için kullanılmıştır. Bu kelimenin bugün dünyanın en meşhur usta ressamlarından bazılarında ne kadar olumlu bir çağrışım yapacağını nereden bilebilirlerdi ki?
Puantilizm’in Öncü Sanatçıları
GEORGES SEURAT
Puantilizm’in öncüsü, Neo-Empresyonist hareketi kuran Fransız ressam Georges Seurat’dı. En büyük başyapıtlarından biri olan La Grande Jatte Adasında Bir Pazar Öğleden Sonrası (1884–1886), Puantilizm’in önde gelen örneklerinden biridir. Noktalı yapı, 19. yüzyıl Parislilerini Seine Nehri kıyısında dinlenirken tasvir ediyor. Diğer tablosundan kısa bir süre önce resmedilmiş olan Asnières’de Yıkananlar (1884) adlı diğer eseri nehir kıyısı gözler önüne seriyor. Bu tabloda, suya giren insanlar çok net seçilirken… Pazar Öğleden Sonrası tablosundaki insanların çoğu gölgede tasvir edilmiştir. Her iki eser de çeşitli yaz tonlarında noktalı yağlı boya ile büyük tuvallere resmedilmiştir.
PAUL SIGNAC
Devrimci stili benimseyen bir diğer sanatçı, Seurat ile nokta sanatı bilimini incelemiş olan Paul Signac’tı. 1886’dan beri, kariyeri boyunca bu tarzda eser veren Fransız sanatçı, Seurat’ı 1891 yılında henüz 31 yaşında kaybettiğinde bile büyük Puantilizm sanat eserleri koleksiyonu oluşturmaya devam etti. En meşhur eserleri arasında Fransa’nın güneyinde parlak renkli bir çam ağacını tasvir ettiği ve sanatçının her yaz vakit geçirdiği bir yer olan St. Tropez’deki Çam Ağacı tablosudur. Bir Pazar adlı bir diğer eserinde, Signac’ın dip dibe ve canlı yağlı boya lekeleri, bir pazar öğleden sonrası Parisli bir çift ve kedilerini tasvir ediyor. Bu, Puantilizm sanatçılarının nasıl daha net manzaralar oluşturduğunun bir örneğidir: daha küçük noktaları birbirleriyle kaynaştırarak.
Puantilizm’in Altın Çağının Sonu
1890’larda, zamanın birçok sanatçısının bu tekniği benimsemesiyle Puantilizm zirvedeki yerini almıştır. Yine de, Puantilizm’in altın çağı artık bitmiş olsa da, birçok kavramı ve fikri günümüzde sanatçılar tarafından birçok farklı zeminde kullanılmaktadır.
Çağdaş Puantilizm Sanatçıları
MIGUEL ENDARA
Puantilizm tekniğini benimseyen modern sanatçılardan biri Miguel Endara’dır. Hero (2011) adlı inanılmaz foto-gerçekçi eseri, 3,2 milyon bizzat elle koyulmuş minik noktalardan oluşmaktadır. Sanatçı sadece bir Sakura Pigma Micron (uç boyutu 005, 0.20 mm) kalem kullanmıştır ve eseri tamamlaması tam bir yıl sürmüştür. Endara, “Tam olarak 210 saat boyunca sadece noktalama işlemi yaptım.” demiştir.
ANA ENSHINA
Londra’da yaşayan suluboya sanatçısı Ana Enshina, görkemli hayvanları resmetmek için çeşitli şekil ve boyutlarda çok renkli noktalar kullanır. Nokta nokta işlenmiş sanat eserleri, muhteşem bir tavus kuşu, pembe flamingo ve gökkuşağı renginde baykuş gibi çeşitli hayvanlardan oluşur.
KYLE LEONARD
Los Angeles’da yaşayan sanatçı Kyle Leonard (K.A.L), ince uçlu kalemler kullanarak sayısız küçük noktadan oluşan inanılmaz gerçekçi çizimler ortaya koyar. Leonard, özenli tekniğe atıfta bulunarak “Puantilizm benim için bir delilik yöntemidir.” diye açıklar. Sabrı takdire şayan!
PHILIP KARLBERG
İsveçli fotoğrafçı Philip Karberg, rengârenk boyanmış ve panoya sabitlenmiş binlerce titizlikle düzenlenmiş tahta mandalları kullanarak 3D Puantilizm sanatı icra eder. Sanatçı daha sonra, gözlüklerin arkasındaki ünlüyü gözler önüne sermek için çeşitli ışıklandırma becerilerini kullanarak her bir portreyi fotoğraflar.
HERB WILLIAMS
Puantilizm’i bir başka boyuta taşıyan bir diğer sanatçı, müşterisinin karısının 60’larda çekilmiş bir fotoğrafını renkli ve pikselli bir portreye dönüştürmek üzere binlerce renkli boya kalemi kullanan Herb Williams’dır. Sanatçı eserini şöyle açıklıyor: “Resme yakından bakıldığında belirsiz ve soyut, ancak uzaklaştıkça belirginleşiyor.” O zamandan beri boya kalemlerini kullanmaya devam etti ve hatta onlardan gerçek boyutlu köpek heykelleri bile oluşturdu.
JIHYUN PARK
Koreli sanatçı Jihyun Park, Puantilizm sanatına alışılmışın dışında bir yönden yaklaşıyor – onu tersten oluşturarak. Sanatçı, bulutların, dağların ve ağaçların tanınabilir hale gelmeleri için pirinç kâğıdına binlerce küçük delik açmak için tütsü çubukları kullanır. Tütsü Serisi başlıklı son delikli çizimler, ışığı yansıtan ve görüntüyü ortaya çıkaran cilalı tuvallere monte edilmektedir.
YAYOI KUSAMA
Son olarak nokta sanatının ustası Japon sanatçı Yayoi Kusama’dan bahsetmeden Puantilizm hakkında yazmak uygun olmaz. Oluşturduğu desenlerle çoğu zaman tam manzaralar oluşturmadığından dolayı eserleri tam anlamıyla Puantilizm olmasa da onun kendi tekniği Seurat ve Signac gibiler tarafından geliştirilmiş ya da esinlenilmiş olabileceği iddia edilebilir.
Kusama, eserlerinde neredeyse tüm biçimlerde lekeler kullanıyor; Yüzeyleri beneklerle kaplıyor, puantiyeli giysiler tasarlıyor ve hatta nokta dolu zeminler ve akıllara durgunluk veren enstalasyonlar yaratıyor. “Benekler, tüm dünyanın enerjisinin ve canlı hayatımızın sembolü olan güneş formuna ve ayrıca ayın sakin formuna sahiptir. Yuvarlak, yumuşak, renkli, anlamsız ve soyut. Benekler yalnız kalamazlar; tıpkı insanların iletişim odaklı yaşamları gibi, iki veya üç benek hareket getirir ortama… benekler sonsuzluğa giden bir yoldur adeta.”
Kaynak: https://mymodernmet.com/pointillism-art-georges-seurat/
