Doğanın narin güzelliğini Ivan Shishkin gibi çok az kişi yakalamıştır. Bir sanatçının başarısının nadir meyvelerini tadan ve aynı zamanda acı trajediyi yaşayan bir Rus usta. Bugün bu yazımızda onun sanatına yakından bir bakış atacağız.
“Rusya – manzara ülkesi… Tüm Rus doğasına canlılık ve ruh nüfuz ettiğinde, Rus sanatçıların tuvallerinden bakılacaktır…” Ivan Shishkin
“Orman Çarı”, “Ayı”, “Rus Ormanı Titanı”, “Eski Çam Ağacı” ve “Yalnız Meşe” gibi birçok takma ada sahipti.
Shishkin’in sanat yolculuğu, erken yaşta elinde bir kalemle başladı.
Akademisyenler için prestijli bir okul olan İlk Kazan* spor salonuna katıldı. Ailesi, sanatçının mezun olduktan sonra babasının tahıl ticareti işine devam etmesini bekliyordu. Ancak Shishkin, sanatçı olacağını çoktan kararlaştırmıştı içinde. İlk başta, ebeveynleri sanatsal isteklerini reddetti, bu yüzden geceleri yalnız kaldığında mum ışığında çizdi. En sonunda, ailesi bu durumu kabullendi. Resmî sanat eğitimi için 1852’de Moskova Resim Okulu’na ve daha sonra İmparatorluk Sanat Akademisine kaydoldu. İmparatorluk Akademisi’nden Valaam Adası Manzarası için altın madalya ve Avrupa’da resim yapma bursuyla mezun oldu.
İmparatorluk Akademisi’nin katı yaklaşımını reddeden ve sanatı halk için daha erişilebilir hale getirmeye çalışan bir grup Rus, gerçekçi sanatçı olan Peredvizhniki’nin bir üyesiydi. Grupta Isaac Levitan, Ilya Repin, Alexei Savrasov, Valentin Serov ve Emily Shanks vardı. Grup aşağıda resmedilmiştir, daire içine alınan kişi Shishkin’dir.
1868’de Evgenia Vassilyev ile dünya evine girdi. Aşağıdaki resimde gördüğümüz kadın Evgenia’nın kendisidir. Kardeşi Fyodor da dikkate değer bir manzara ressamıydı ve Shishkin altında eğitim gördü.
1874 uzun bir trajik olay dizisinin başlangıcı oldu. Babası, karısı, öğrencisi Fyodor ve iki oğlu kısa bir süre içinde öldüler (ölümlerinin ayrıntılarına ulaşamadık). Shishkin daha sonra öğrencilerinden Olga Lagoda ile yeniden evlendi. Olga da ilk çocuklarından sonra vefat etti. Hayat bazen bu kadar acımasız olabiliyor…
Trajedilere rağmen resim yapmaya ve kendini geliştirmeye devam etti. Bir Çam Ormanı’nda Sabah, Shishkin’e Rusya’da ün kazandırdı. Ancak resmin hakkını vermek gerekir: bu fikri ortaya çıkaran ve resme dört ayı ekleyen Konstantin Savitsky idi. Böyle bir ekleme olmadan, bu sadece çarpıcı da olsa başka bir Shishkin manzarası olurdu.
Başarısı beraberinde eleştirileri de getiriyordu. Çağdaşları onu “gerçek” bir sanatçıdan daha çok zanaatkâr olarak görüyordu. Aşağıdaki tablosu, Mart 1898’de Rus İmparatorluk Müzesi’nin açılışında sergilendi. Shishkin hastalığı nedeniyle katılamadı. Ertesi sabah ise öğrencisinin elinde öldü.
Çoğunlukla, bu tür rafine gerçekçilikle gelen “plastik” görünümden kaçındı. İlk işlerine bakarak buradaki kasıtı görebilirsiniz, aşağıdaki Valaam Adası’nın Görünümü gibi. Gerçekçi görünüyor, ama doğal değil.
Daha sonraki çalışmaları daha sofistike. Renk ve detay kullanımı ile çok daha kontrollü. Açık ve parlak tonları baskın boyamış Claude Monet veya hissettiğini boyayan Vincent van Gogh’un aksine Shishkin’in renk kullanımı doğalcıydı (gördüklerini boyadı).
Shishkin, kışın karla kaplı orman gibi çok sayıda resim yapma ustasıydı. Ayrıntı açısından basitleştirmese de kompozisyonu basitleştirdi. Resmin dört farklı alana nasıl ayrılabileceğine dikkat edin.
Shishkin’in eğilimini arka plandaki ayrıntıda görebilirsiniz. Hiçbir ağacını buğulanacak kadar sis ve yağmur durduramazdı.
Bu tabloyu seçmemizin nedeni her şeyi, her detayı ve çimleri boyamasıydı. Renk doygunluğu, çeşitli fırça işleri ve küçük ayrıntı yamalarında küçük değişiklikler.
*Batı Rusya’da, Tataristan Özerk Cumhuriyeti’nin başkenti Nizhni Novgorod’un doğusunda Volga Nehri üzerinde bulunan bir liman.
Kaynak: 1
