Jan Asseljin, Tehdit Altındaki Kuğu eserinde görkemli ve zarif kuşlar olarak tanımlanan kuğuların başka bir yanını sergiliyor. Vahşi bir yaşam sahnesinden daha fazlasına, anneliğin şiddetli, koruyucu ve güçlü doğasına tanık oluyoruz. Dramatik semboller üzerinden siyasi bir yoruma tanık oluyoruz.
Fransa’nın Dieppe şehrinde doğan Jan Asseljin (1610-1652), İtalyan tarzında resimler yapan Hollandalı ressam ve tasarımcıydı. 1621 yılında ailesiyle Fransa’dan Amsterdam’a taşındı. Burada savaş sahnelerinde uzman olan Genç Jan Martszen (1609–1647) ile çalışarak 1634 ve 1635 tarihli iki süvari sahnesi resmetti. Sanatlarını mükemmelleştirmek isteyen birçok Hollandalı ressam gibi Asselijn de ilk eğitiminden sonra, muhtemelen Kasım 1635’ten sonra İtalya’ya gitti. Bu deneyim, hayatının geri kalanında resmini etkileyecekti.
Jan Asselijn, Hollanda’nın bağımsızlığından kısa bir süre sonra, 1650 civarında Tehdit Altındaki Kuğu’yu resmetti. Tehdit Altındaki Kuğu, dramatik bir saldırganlık ve koruma duruşuna sahip olduğu için kanatlarını açmış büyük beyaz ağıtçı bir kuğu şeklinde tasvir ediliyor. Saldırganlığı, sol alt köşeden gelen köpeğe yöneliktir. Koruyuculuğu ise sağ köşede ortada duran tehlikede olan yuvaya yöneliktir. Daha yumurtadan çıkmamış olan yavrularını koruyan ve bunun için harekete geçmiş bir anne kuğu görmekteyiz.
Jan Asselijn, kuğunun sahneye hâkim olmasını sağlamak için alçak bir ufuk kullanır. Ufuk, arka plan manzarasında ve ön planda köpeğin üzerinden yükselir; resmin yüzey alanının en az üçte birini doldurur. Eser, 144 cm yüksekliğinde ve 171 cm genişliğinde, kuğunun gerçek boyutlu ölçekte boyanmasına olanak tanıyan büyük bir tablodur. Ölçek ve drama açısından bakıldığında eser, anıtsal bir tablodur. Kuşun düşmanca enerjisi, sert hareketleriyle ortaya çıkan dağınık tüylerine yansır. Bu dökülen tüyler, onun hırçın pozisyonunun fiziksel tezahürleridir.
Sonradan Eklemeler
Hırçın kuğunun altına, “Büyük Emekli” olarak tercüme edilen “DE RAAD-PENSIONARIS” kelimeleri resmedilmiştir. Kuğunun sağındaki yumurtalardan birinin üzerinde Hollanda eyaleti için “HOLLAND” yazılıdır. Sağ alt köşede, köpeğin üstünde, “Devletin Düşmanı” olarak tercüme edilen “DE VIAND VAN DE STAAT” yazılıdır. Bu yazılar, Asselijn’in resmine özgün değil, bilinmeyen bir katılımcı tarafından sonradan eklenenlerdir. Akademisyenler bu yazıların 1660’ların sonlarında veya 1670’lerin başlarında, Hollanda Altın Çağı’nın sonuna yaklaşırken eklendiğine inanıyor.
Jan Asselijn’in Tehdit Altındaki Kuğu’su, çağının ruhunu yansıtan büyük bir tablodur. Anatomik hassasiyeti, konusunun duygu ve hislerine karşı güzel bir şekilde işlenmiştir. Yaratıcı ve dürüst bir betimlemeye sahiptir. Bu tablo, yalnızca natüralist dramaya sahip değildir. Aynı zamanda alegorik ve ahlakçı imalara sahiptir.
Tehdit Altındaki Kuğu, 1800’lü yıllarda Rijksmuseum koleksiyonu oluşmaya başladığı zamanlarda satın alınan ilk tablodur.
