Bu hafta, van Gogh’un deniz manzarası resimlerinden biri olan Saintes-Maries-de-la-Mer Yakınında Deniz Manzarası‘nı baharı içimizde hissetmek için incelemeyi seçtik.
Bildiğiniz üzere Vincent van Gogh tüm zamanların en ünlü ressamlarından biridir. Kendisi Post-Empresyonizme yön vermiştir. Eserleriyle sanat kitaplarını doldurmuştur. Görsel karmaşıklığı zihinsel karmaşıklığı kadar derindi. Saintes-Maries-de-la-Mer Yakınında Deniz Manzarası, Van Gogh Müzesi’nin kalıcı koleksiyonlarından biridir fakat Yıldızlı Gece gibi daha popüler tabloların gölgesinde kalmaktadır.
Vincent van Gogh yaşadığı zaman boyunca sadece birkaç resmini satmıştı. Van Gogh, ölümünden sonra çılgınca popüler olmasına rağmen finansal olarak başarılı bir sanatçı değildi. Üzücü bir şekilde, van Gogh ileride bir gün elde edeceği evrensel itibarı asla bilmiyordu. İroni şu ki yaşamı boyunca sattığı birkaç resim değerinin çok altında fiyatlara gitse de, şu an resimleri kolayca milyonları cezbediyor. Rekor kıran bir örnek, 15 Mayıs 1990’da 3 dakika içinde 82.500.000 Amerikan doları karşılığında bir Japon koleksiyoncuya satılan Doctor Gachet’in Portresi‘dir. Van Gogh’un kişisel deneyimine oldukça kâti ve ironik bir kontrast!
Les Saintes-Maries-de-la-Mer Yakınında Deniz Manzarası, ölümüne kadar Vincent van Gogh ile kalan ve daha sonra Van Gogh Müzesi’nde sergilenen bir tablodur. Sarı ve kırmızı çizgilerle mavinin uyumunun, yeşil ve beyazın gücünün güzel bir senfonisidir. Akdeniz’in canlı renkleri, kalın ve dokulu darbelerle etkileyici bir şekilde uygulanır. Vincent van Gogh, Haziran 1888’de Les Saintes-Maries-de-la-Mer Yakınında Deniz Manzarası‘nı boyadığında boya fırçasını bir kenara bırakarak bunun yerine palet bıçağını kullandı. Bıçak, karıştırılmamış boyaların tabaka haline gelerek koyu bir görünüme ulaşmasını sağlar. Bu koyu boya tabloya derinlik katar, çünkü fiziksel olarak kalın boya katmanları düz tuvale gölge ve boyut ekleyebilir. Sahnenin bazı alanlarında bulunan karışık boya, renklerin canlılığını da arttırır. Dağılmamış kırmızılar, karıştırılmamış yeşillikler ile çatışır. Saf beyaz saf maviye karşı çıkar. Bir renk kakofonisi dalgaların çökme seslerini yansıtır. Enerji ve hareket derinlerde hissedilir.
Les Saintes-Maries-de-la-Mer Yakınında Deniz Manzarası‘nın göz kamaştırıcı yoğunluğu, Vincent van Gogh’un çizgi, desen, form ve renk yönetimi ile elde edilir. Çizgiler bazen bulundukları yere bağlı olarak keskinleştirilir veya bulanıklaştırılır. İzleyiciye doğru hareket eden dalgaların ritmik ardışıklığı ile desenler oluşturulur. Formlar vurgular ve gölgelerle ifade edilir. Renkler, bazen uyumlu, bazen de haşin bir şekilde kullanılır. Vincent van Gogh nihayetinde renklerin duygularını ve hissettiklerini ifade etmek için kullanıldığına ve zorunlu olarak nesnel gerçeklik olmadığına inanıyordu. Renkler van Gogh’a göre sübjektifti. Onları öznel gerçekliklerini – dünyaya bakışını – çizmek için kullandı.
Vincent van Gogh’un akıl hastalığından muzdarip olduğu bilinmektedir. Popüler hayal imgelemde deli, çılgın ve mecnun. Sol kulağının bir kısmını kesti, bundan daha rahatsız edici ne olabilir ki? Vincent van Gogh epileptik nöbetler geçiren ve ruhu işkence gören biriydi. Sağlığı için Fransa’nın güneyine taşındı ve bir süre 1888’de Arles’da yaşadı. Yakındaki Arles, Les Saintes-Maries-de-la-Mer’dir. Arles’ın 38 km güneyinde ve Akdeniz’de, Saint-Tropez, Cannes ve Nice gibi daha ünlü şehirlerin yanında yer almaktadır.
Vincent van Gogh sık sık açık havada veya dışarıda resimler yapmıştır ve Les Saintes-Maries-de-la-Mer Yakınında Deniz Manzarası buna bir örnektir. Kurutulmuş boya katmanlarında kum bulunduğu için Vincent van Gogh’un sahneyi sahilde boyadığı doğrulandı. Açık havada resmetmek, stüdyosu olmayan ressamlar arasında çok popülerdi. Güneş ışığı, temiz hava ve açık alanlarla resim yapmak ise terepâtik unsurlara sahiptir.
Belki Vincent van Gogh, Les Saintes-Maries-de-la-Mer Yakınında Deniz Manzarası‘nı sıradan bir sanat terapisi rutininin bir parçası olarak yapmıştı? Uzmanlar tarafından, van Gogh’un resimlerini duygularını ve zihinsel durumlarını ifade etmek için kullandığı belirtildi. Nihai niyetleri ne olursa olsun, bir şey açıktır: bu çalışmadan kesinlikle gurur duyuyordu. Sol alt köşede, işi soğuk yeşil denize karşı sıcak kırmızı boyayla cesurca imzasını attı. Basitçe “Vincent”tır ve neredeyse tek bir sahne adıyla bilinen modern bir pop şarkıcısı gibi ikonik bir sadeliğe sahiptir. Sevgili Vincent, Les Saintes-Maries-de-la-Mer Yakınında Deniz Manzarası‘nı resmettiğiniz için teşekkür ederiz. İşte dünya bu tür şeyler için güzel kalmaya devam ediyor.
