Bu hafta, bir Antik Mısır kedisinin gömülmesinin tasvir edildiği Mısırlı Kedinin Cenaze Töreni adlı eseri inceleyeceğiz.
Çeviren: Betül Kap
Antik Mısır ve Kediler
Birçoğumuz Antik Mısır’da kedilere tapıldığı fikrine aşinayızdır. Tapınmak tam olarak doğru kelime olmasa da kedilerin Antik Mısır’da kutsal olduğu su götürmez bir gerçek. Antik Mısır kültüründe aslan başlı Sekhmet ve kedi başlı Bastet gibi çeşitli kedi tanrıçalar vardı. Bununla birlikte, sıradan bir aile kedisi bile saygı görüyor ve törenler eşliğinde gömülüyordu. Kedilerin mumyalanması da yaygın bir uygulamaydı. Bunun nedeni tapınağı Bubastis’te Tanrıça Bastet’e kedi mumyalarının sunulmasıydı. Günümüzde mumyalanmış kediler (ve diğer mumyalanmış hayvanlar) dünyanın dört bir yanında müze koleksiyonlarında bulunmaktadır.
Mısırlı Kedinin Cenaze Töreni (The Obsequies of an Egyptian Cat)
John Reinhard Weguelin, The Obsequies of an Egyptian Cat, 1886, Auckland Art Gallery Toi o Tāmaki, Auckland, New Zealand
John Reinhard Weguelin (1849-1927), Londra’daki Slade Sanat Okulu’nda eğitim almış İngiliz bir ressam ve illüstratördür. Çalışmalarında, ayrıntılı klasik tablolarda uzmanlaşmış olan dönemin akademizm akımının ünlü ismi Sir Lawrence Alma-Tadema’nın etkileri görülür. Hem yağlı boya hem de sulu boya eserler yapan Weguelin, eserlerinde sıklıkla klasik antik çağları ve antik kültürleri işler.
Mısırlı Kedinin Cenaze Töreni adlı tabloda Weguelin, mumyalanmış bir kedinin cenaze törenini tasvir eder. Kedi mumyası, resmin sol üst köşesinde yer alırken bir rahibeyi de tütsü ve sunularla kedinin önünde diz çökerken görürüz. Arkasında eski Mısır mezarlarında bulunanlara benzer çizimler kendini gösterirken en sağda bir kedi tanrıça heykeli dikkat çekmektedir.
Elbette ki böyle bir törenin nasıl yapıldığına dair hiçbir fikrimiz yok. Muhtemelen Weguelin, bu tabloyu yaparken yakın zamanda bulunan Mısır tarihî eserlerinden esinlendi. Bu tablo, 19. yüzyılda Mısırlılarla ilgili her şeyin çılgınca popüler olduğu Egyptomania‘nın bir örneğidir. Napolyon’un 1798’de Mısır’a yaptığı keşif gezisinin ardından sanat, edebiyat, dekorasyon ve daha pek çok alanda eski Mısır teması Batı dünyasını kasıp kavurmuştu.
Bubastes Kedisi (The Cat of Bubastes)
1889 yılında George Alfred Henty, The Cat of Bubastes: A Tale of Ancient Egypt (Bubastes Kedisi: Bir Antik Mısır Hikâyesi) adlı bir roman yazdı. Kitap, kutsal bir kediyi öldürdükten sonra hayatını kurtarmak için kaçmak zorunda kalan Mısırlı bir çocuğun hikâyesini anlatır. Weguelin de kitap için illüstrasyonlar yapmıştır. Mısırlı Kedinin Cenaze Töreni tablosu bu illüstrasyonların arasında olmamasına rağmen kitapla yakından ilişkili görülmektedir.
