Yiyecekler; sanat ve kültür için neden bu kadar popüler bir görüntüdür? Binlerce yıldır yiyecekler, antik Roma mozaiklerinden Hollanda Barok resimlerine ve modern gurme fotoğraflarına kadar ilham kaynağı olmuştur. Kendi yemekleri ile büyülenmeyen bir toplum bulmak zor. Yemek, duygulara ve duyulara hitap eder. Bir gurur ve gelenek kaynağı olabilir. 17. yüzyılın Hollanda Altın Çağı da bu gıda takıntısına duyarsız değildi. Pieter de Ring gibi sanatçılar, izleyicilerinin gözleri ve zihinleri için bir ziyafet olarak tuval üzerinde görkemli şölenler yakalamışlardır. Altın Kadeh ile Natürmort, bu sanatsal geleneğin muhteşem bir örneğidir. Pieter de Ring tuvalin usta şefiydi. Yemeğinin fiziksel yönlerini değil, aynı zamanda kültürel etkilerini de araştırıyor.
Tarihçe
16. yüzyılın büyük bir çoğunluğunda Hollanda, 1648 yılında kendi bağımsızlığını kazanana kadar İspanya tarafından yönetilmişti. Ülke resmen kendisini Hollanda Birleşik Eyaletleri ilan etti ancak kısa sürede Hollanda Cumhuriyeti olarak tanındı. Katolik Kilisesi’ni reddeden gururlu bir Protestan ülkesiydi. Hollanda Cumhuriyeti, deniz ticareti ve çok uzaktaki kolonileri sayesinde son derece müreffeh bir ülke haline geldi. Bu nedenle, Hollanda Cumhuriyeti, iki geleneksel sanat patronundan yoksun bir ülkeydi: Kraliyet ailesi ve Katolik Kilisesi. Sonuç olarak, yükselen orta sınıfın müreffeh tüccarları, bankacıları ve iş adamları, Hollanda sanat piyasasının temel taşı haline geldi. Zengin orta sınıf patronlar portreler, natürmortlar, tür sahneleri ve manzaralar gibi seküler temaları takdirle karşıladılar.
Pieter de Ring gibi sanatçılar, belirli bir temada uzmanlaşarak bu gelişmekte olan pazarı ele geçirdiler. Pieter de Ring’de bereketli şölen natürmortlarında uzmanlaşarak ünlendi. Altın Kadeh ile Natürmort eseri de ressamın en ünlü örneklerinden biridir.
Istakoz
Altın Kadeh ile Natürmort canlı renkler, güçlü kontrastlar ve keskin çizgilerle dolu kesinlikle muhteşem bir tablodur. Kompozisyona meyveler ve deniz ürünleri hakimdir. En dikkat çekici nesne, ön planda konumlanan kırmızı ıstakozdur. Bu lezzetli canlı bilimsel gözlem ile resmedilmiştir. Gerçekçi oranlar, anatomi ve renklendirme ile kesin olarak tasvir edilmiştir. Pieter de Ring, görüntüsünü resmederken ıstakozun, şeklinin, dış hatlarının ve çizgilerinin üzerinde anlaşılır bir biçimde çalışmıştır. Ayrıca kırmızı ıstakoz görsel olarak çekici olmasını yanı sıra lüks, zenginlik, oburluk ve ölüm gibi kültürel etkilere de sahiptir.
Istakoz her zaman lüks bir ürün olarak görülmüştür. Bunu karşılayabilen varlıklı insanlar için bir besindir. Ayrıca ıstakoz, lezzeti ve aşırılık duygusu nedeniyle tüketildiği için oburluğu temsil etmektedir. Son olarak ıstakoz bir “memento mori”dir. Yani “öleceğini hatırla” sözüne bir semboldür. Canlı ıstakozların rengi kahverengi ve siyahtır. Ölene dek pişirilip kaynatıldıkları vakit bu canlı kırmızı renge dönerler. Bu nedenle bu ölü ıstakoz, izleyiciye tüm zevklerin bir gün kendi ölümümüzle biteceğini hatırlatmaktadır. Pieter de Ring’in ıstakozu, ironik ve eş zamanlı bir şekilde fazlalığı ve aşırılığın sonunu temsil eder.
Şeftaliler ve Üzümler
Istakozun üstünde, meyvelerle dolu hasır sepetin içinde, ortadan yarılmış bir Akdeniz şeftalisi ile birer salkım kırmızı ve yeşil üzüm yan yana duruyor. Istakoz gibi meyveler de keskin bir gerçekçilik ile betimlenmiştir. Şeftali çekirdeği ince liflerle ışık saçarken üzümlerin yüzeyi narin bir parlaklık ile aydınlanmaktadır. Şeftali, daha güney Avrupa ülkelerinden ithal edilmektedir. Bu nedenle ıstakoz gibi ithalat maliyetleri nedeniyle de bir refah sembolüdür.
Üzümler şeftalilere göre daha ucuza mal olabilir ancak sembolik anlamı daha fazladır. Üzüm, hem doğurganlığı ve hem de kurtuluşu temsil etmektedir. Üzüm, Roma tanrısı Baküs ile bağlantılıdır. Baküs tarım, şarap ve bereket tanrısıydı; ama aynı zamanda sefahat ve sarhoşluk ile de ilişkilendirilirdi. Bu pagan yanılsamaları, üzüm ve şarabın Hristiyan anlamıyla tezat oluşturuyordu.
Şarabın, Hıristiyanlığın kurtuluş mesajıyla güçlü bir bağlantısı vardır. İsa Peygamber ilk mucizesini suyu şaraba çevirerek gerçekleştirdi ve ardından Son Akşam Yemeği sırasında şaraba referans verdi. Bundan dolayı, Pieter de Ring’in Altın Kadeh ile Natürmort eserinde yer alan üzümler, hayatın en iyi ve en kötü yanlarını temsil etmektedir. Günah ve selamet; leziz kırmızı ve yeşil meyvelerle aşılanmıştır.
Limon
Masada ve ıstakozun solundaki yer, narenciye ve deniz mahsullerinin küçük bir koleksiyonudur. Limon ana odak noktası iken limonun sol yanında bir portakal ve bir yengeç, sağında ise kırmızı kirazlar ve bir tabak istiridye vardır. Limonun kabuğu masanın kenarından sarkacak şekilde kısmen soyulmuştur. Limonun kabuğu, masanın üstüne kavrayan ve devam eden spiraller şeklinde kesilmiştir. Limonun kompozisyonu sadece bir fantezi uçuşu değil, Pieter de Ring’in sanatsal uzmanlığını sergilemesi için akıllıca bir girişimdir.
Sadece yetenekli bir sanatçı, limon kabuğunun narin kademesini gerçekçi bir şekilde yakalayabilir. Bu durum, Pieter de Ring’in şekil ve perspektif ile uzmanlığını örneklendirmesine olanak tanımaktadır. Limon ayrıca ressamın kompozisyonuna daha fazla sembol eklemesine izin verir. Limon, şeftali ve ıstakoz gibi varlığın sembolüdür. Bununla birlikte, limonlar son derece pahalıydı çünkü İspanya veya İtalya’dan geliyorlardı. İthalat maliyetleri, limonların göze çarpan bir tüketimin simgesi haline gelmesine neden olmuştu.
İronik bir şekilde limon lüks, sevgi, sadakat ve uzun ömürlülüğün olumlu özelliklerini temsil ederken; aynı zamanda burukluk ve hayal kırıklığının olumsuz özelliklerini de temsil etmektedir. Bundan dolayı, Altın Kadeh ile Natürmort’ta yer alan her yiyecek parçası hem olumlu hem de olumsuz anlamlara sahiptir.
Altın ve Porselen
Altın Kadeh ile Natürmort eserinin isminde de belirttiği gibi kompozisyonda altın bir kadeh boy göstermektedir. Altın, Batı toplumunda her zaman değerli bir metal olarak görülmüştür. Altın, yüzyıllar boyunca Eski Mısırlılar tarafından tanrıların teni olarak, ayrıca da arzu ve yozlaşmanın nedeni olarak kabul edildi. Altın, değerli taçlar ve krallık sembollerinin ait olduğu krallar ve imparatorlarla ilişkilendirilmişlerdir. Bu nedenle, resmin içinde altının bulunması, ziyafet sahnesinin genel lüksünü vurgular.
Altın, 17. yüzyılın en değerli metaliydi ve bu nedenle yalnızca aşırı varlıklı insanlar altın kadeh gibi büyük bir parçaya sahip olabilirdi. Altın kadeh, Barok metal işçiliğinin zengin bir parçasıdır. Kabartmalı süslere, rölyef kakma işine ve cilalı bir parlaklığa sahiptir. Altın kadehin dibinde mavi tonlarında bir Çin porselen tabağı bulunmaktadır. Porselen üç kollu gümüş bir standın üzerinde şık bir şekilde oturmaktadır.
Eserdeki diğer nesneler gibi porselen tabak da oldukça önemli ve pahalıdır. Yalnızca varlıklı insanların satın almaya gücünün yettiği otantik Ming parçasını çoğu Hollanda vatandaşı, yerel taklitleri ve kopyalarını kullanarak yetinmiştir.
Pieter de Ring’in Altın Kadeh ile Natürmort eseri çok büyük değildi. Meyveler, deniz ürünleri ve sofra takımları gerçek boyutlarındaydı. Resmin sağ kenarında ekmeğin alt kısmında bir yüzük resmedilmiştir. Bu yüzük, soyadı ile bir kelime oyunu olduğu için Pieter de Ring’in sanatsal imzasıydı. Herhangi bir müzede zengin ziyafet sahnelerini resmeden tablolar gördüğünüzde, tablonun bir köşesine rastgele boyanmış bir yüzük ile karşılaşırsanız Pieter de Ring’in atıfta bulunulmamış bir çalışmasını keşfetmiş olabilirsiniz.
Çeviri kaynak: https://www.dailyartmagazine.com/pieter-de-ring-still-life-with-a-golden-goblet/
