Grönland’ın buz tabakası, tamamen yok olması için geri dönüşü olmayan devrilme noktasına ulaşmış olabilir. Ohio Eyalet Üniversitesi’ndeki araştırmacılara göre, her yıl Grönland’in buzullarını dolduran kar yağışı, buzul erimesi hızıyla daha fazla başa çıkamıyor. Bu, dünyanın en büyük ikinci buz kütlesi olan Grönland buz tabakasının küresel ısınma yükselişi dursa bile buz kaybetmeye devam edebileceği anlamına geliyor.
Çeviren: Simge Şahin
Nature dergisinde yayınlanan çalışmada, Grönland’in üstünde olduğu okyanusa dökülen 200’den fazla büyük buzulun 40 yıllık uydu verileri incelendi.
Çalışmanın başyazarı ve Ohio Üniversitesinde araştırmacı olan Michalea King, basın açıklamasında şöyle diyor: “Okyanusa dökülen buzun, buz tabakasının yüzeyinde biriken karı epeyce geçtiğini bulduk.”
3000 yılına kadar Grönland buz tabakasının tamamen erimesi, deniz seviyesini 23 fit (7 metre) yükseltebilir. Bu yaşanırsa okyanus, dünya genelinde sahil kentlerini yutabilir.
Grönland’in buz tabakası, şimdiden deniz seviyesi yükselişine dünyanın en büyük katılımcısıdır. Aralık ayında yayınlanan bir çalışmaya göre, sadece 80 yıl içinde mevcut erime seviyesine 2.75 inç (6.9 cm) daha eklenebilir.
Buzul bilimci ve çalışmanın yardımcı yazarı Ian Howat: “İklim aynı kalsa hatta daha soğuk olsa bile buz tabakası hala kütle kaybediyor olurdu.”
Fakat bu insan faaliyetlerinin sebep olduğu devrilme noktalarından sadece biridir. Diğer geri dönüşü olmayan yollardan kaçınmak için hala zamanımız var.
Geri Dönüşü Olmayan Daha Fazla Nokta Var
Her yıl Grönland’ın kaybettiği buz miktarı, geçtiğimiz 20 yılda sürekli arttı. 2000’lerden önce buz tabakasının her yıl kütle kazanma veya kaybetme olasılığı eşitti. Fakat araştırmacılar son 20 yılın ikliminde, her 100 yılda sadece 1 kütle kazanacağını buldular.
2019 yazında; Avrupa’dan gelen sıcak hava dalgası adaya ulaştığında Grönland, okyanusa eşi benzeri görülmemiş miktarda buz ve su bıraktı. Buz tabakası, 5 günde 55 milyar ton su kaybetti. Bu miktar, Florida eyaletini yaklaşık beş inç su ile kaplamak için yeterlidir.
Buz tabakasının üzerinde biriken su havuzu, daha fazla güneş ışığını emer ve dahası etrafındaki her şeyi ısıttığı için erime daha çok erimeye neden olur. Bu yüzden Grönland gibi noktaların buz kaybı çok fazla olur. Küresel sıcaklığın artışı ve bazı insan faaliyetleri, dünyanın diğer bölgelerinde de devrilme noktalarına neden olabilir.
Kuzey kutup bölgesindeki buz erimesi çözüldüğünde güçlü sera gazları ortaya çıkaran donmuş kara parçalarını açığa çıkarıyor. Isınma, donmuş kara parçalarını yeterince çözerse salınan gazlar ısıyı insanların fosil yakıt emisyonlarından daha hızlı yakalayacaktır.
Amazon yağmur ormanında insanlar yıllardır nemin, ekosistemden kaçmasına izin vererek ağaçları kesmek ve yıkmaktadır. Yeterli ormansızlaşma; yağmur ormanlarının kuruduğu, yandığı, savana gibi bir manzaraya dönüştüğü ve atmosfere 140 milyar tona kadar karbon salındığı “dieback” (uçtan itibaren tepe kuruması) adı verilen bir süreci tetikleyebilir.
Geçen yıl önde gelen yağmur ormanı bilim insanları, Amazon’u bu eşiğin kenarında sallandığı konusunda uyardı.
Araştırmacılar hâlâ güneş enerjisi gibi enerjinin karbon yoğunluğu daha az olan formlarına geçmenin, ağaç kesmeyi ve madenciliği azaltmanın bizi bu felaketlerden koruyacağını söylemektedir.
Grönland buz tabakası için bile gelecekte buzulların erimesini dahaçokhızlandıracaknoktalarıbulunmaktadır. Küresel ısınmanın önüne geçmek, budevrilme noktalarınıerteleyebilir ve dünyaya hazırlanması için daha fazla zamantanıyabilir.
Howat, CNN’de şunu belirtti: “Geri dönüşü olmayan noktayı geçtik fakat açıkça görülüyor ki daha fazlası gelecek.”
“Sağlam bir buz tabakasından hızla çökmekte olan bir buz tabakasına geçtiğimiz tek bir devrilme noktası olmaktan ziyade, daha çok ilk adımdan düştüğümüz bir merdiven. Ama çukura varmak için önümüzde daha çok adım var.”
