Lorelei, Almanya’da su seviyesinden yaklaşık 433 fit yükseklikte, Ren Nehri’nin sol kıyısında bulunan devasa bir kayalık uçurumdur. Bu kayaya adanmış birçok efsane, şiir ve şarkı vardı. En ünlü destanlardan biri, Yaşlı Peder Rhine’ın kızı olan Lorelei/Loreley adında bir kadındı. Lorelei’in hikâyesini bir araya getirmek kolay değildi çünkü hikâyelerinin birçoğunun tarihini tespit etmek zordu. Bu folklorun birçok unsuru, Clemens Brentano adlı romantik bir şair/yazardan türetilmiştir ancak yazar Heinrich Heine, ‘Die Loreley‘ adlı bir şiir yayınlayana kadar fikir benimsenmemiştir.
Çeviren: Sena Liman
Lorelei’in güzel bir deniz kızı, alaycı bir siren, bir peri ve bir su ruhu olduğu söylenirdi. Bazıları saç renginin altın ya da bazen bakır kırmızısı bile olduğu konusunda tartışırdı. Genel olarak parlak göz alıcı saçları vardı. Lorelei’nin ardındaki mitoloji, bestecilere, ressamlara, şairlere ve drama meraklılarına fablla ilgili kendi vizyonlarını tasarlamaları için harika bir ilham kaynağı yarattı. Hikâyesi akşamları kayasının üzerinde otururken cıvıl cıvıl şarkılar söylerken nehrin derinliklerinde yaşadığını anlatıyor. Şiddetli akıntılar ve küçük şelale, kayaya ‘mırıldanan kaya’ takma adını ve deniz kızının sesini yükseltici olarak çalışan özel bir yankı ekleyen bir mırıltı sesi yarattı. Onun güzel melodilerini duyanlar kolayca bir büyüye kapılarak zamanın ve nerede olduklarının izini kaybetmelerine neden olarak gemileri korkunç bir şekilde çarpacak, adamlar da onlarla birlikte boğulacaktı. Elbette ölümsüz bir yaratıktı ama aynı zamanda Almanya’da âşık olacak başka bir kurbandı.
Bir gün birkaç hafta boyunca romantik fırtınalar estiren ve tutkuyu geri veren bir balıkçıya âşık oldu. Loreley ona balık tutmada da yardım etti. Ta ki bir gün başka bir genç kızın bu yakışıklı balıkçıdan hoşlandığını duyup onu kıskanana kadar. O kadar kıskandı ki sevgilisini kaptı, onu hızla sualtı sarayına çekti, orada boğdu ve onu sonsuza kadar yanında kalmaya zorladı. Ancak bu, asla dolduramayacağı bir boşluk açtı, bu yüzden şarkı söylemeye devam etti ve sayısız erkeğin hayatını kaybetmesine neden oldu. Daha sonra, güçlü Prens Palatine’in oğlu Kont Ludwig adında bir adam onu duydu ve kendi gözleriyle onu görmeye gitti. Diğerleri gibi, kendinden geçip büyülendi ve bu, hayatı dâhil her şeyi kaybetmesine neden oldu. Babası öğrendiğinde, hemen Loreley’in trajik oyunlarına son vermek istedi. Prens’in ordusu tarafından kuşatıldığında bile, babasının onu her türlü tehlikeden koruyacağına inandığı için umursamadı. Bu nedenle boynuna sarkan incileri, bir savaş arabasının gelmesini beklerken suyun derinliklerine attı. Bunu yaptığında, onu bir daha asla görülmemek üzere denizin derinliklerine sürükledi. Söylentiye göre, şarkısının uzaktan bir “mırıltısı” kayasında hâlâ duyulabiliyor.
Lorelei, efsanenin birden fazla varyasyonu olmasına rağmen, sayısız yıldır var olan çok zorlayıcı bir irfandır. Hikâyenin bir versiyonu, balıkçının onu aldatma korkusundan ölmesiyle bitmiyor ama balıkçının onu gerçekten terk ederek, dönüşünü bekledikten sonra ölümcül ritüeline neden oluyor. Diğerleri ayrıca, piskoposun daha sonra, Ren nehrini bir kez daha izlemeden önce kayasından görmek için izin aldıktan kısa bir süre sonra, suçlarından dolayı onu rahibe manastırına atadığını iddia ediyor. İçeri baktığında sevgilisini suda gördüğüne inanmış ve onu anıtsal kayadan ölümüne düşürmüştür. Bu nedenle kaya, olaydan sonra Loreley’in adının yankısını ‘korudu’.
Başka bir alternatif son, savaşçılardan kaçışı esnasında boğulan ve intikamcı bir siren olarak geri gelen bir ölümlüydü. Kızın adı Lorelei (Loreley) hakkında ilginç bir gerçek ise, kayaların takma adını ve tüm hikâyeyi güzelce katılaştıran ‘gizlenen kaya’ veya ‘mırıldanan kaya’ olarak tercüme edilebilmesidir. Ayrıca Marvel çizgi romanlarında Mantis karakteri kısaca Lorelei adını almıştır. Lorelei ayrıca video oyunu Pokémon’da bir karakter adıdır ve çok daha fazlası var! Bir daha Ren Nehri’ne yelken açmayı düşündüğünüzde, hipnotize eden Leydi Lorelei’in sizi kandırmasına izin vermeyin, o bir aşk budalası ama aynı zamanda bir intikam enayisidir.
“Ama yarın yola çıkacak gemim / bu kayalara çarparsa / ölmeden önce acılarımı boğacağım / Seni görüyorum, Lorelei’i değil”
Görseller kaynakça: http://www.derin.boun.edu.tr/?p=2343#http%3A%2F%2Fwww.derin.boun.edu.tr%2Fwp-content%2Fuploads%2F2019%2F10%2Falt%25C4%25B1n-sa%25C3%25A7l%25C4%25B1-loreley.jpg
