Jackson Pollock son yüzyılda Amerika’nın önder sanatçılarından ve Soyut Dışavurumculuk akımının en ünlü temsilcilerinden biri olarak düşünülür. İronik bir şekilde Pollock’un eleştirmenler ve koleksiyoncular tarafından tanınmasını sağlayan şeyin ressam eşi Lee Krasner’ın desteği ve azmi olmasına rağmen Lee’nin çalışmaları toplumda daha az biliniyordu. Kocasına yardım etmek için tüm zamanını ve çabasını veren Lee, ancak Jackson Pollock’un trajik ölümünden sonra kendi resim yapmaya tamamıyla verebilmişti.
Aşkın gözü kördür
Öncelikle Pollock’un gelecekteki karısıyla tanıştığı sırada ruhsal durumunun nasıl olduğunu anlamamız gerekiyor. Erken çocukluktan itibaren hasta, içine kapanık halde öfke ile yaşadı ve genellikle küçük nedenlerden dolayı sinir krizleri geçirdi. Belki de sanatçının kişiliğinin gelişimi nevrozlu (sinir hastası) annesinden etkilendi. Ancak yaratıcı bireylerin genel olarak zihinsel sorunlara karşı iyi bilinen yükümlülüklerini unutmayalım.
Tüm bunlara ek olarak Pollock, daha çok gençken “unutmak” için alkole başladı ve 24 yaşında ara sıra elde ettiği kazançlarla ve yoksul sanatçılara yardım programı tarafından aldığı desteklerle içki çılgınlığına devam etti. Ve 1938’de dört ay boyunca alkolizm tedavisi gördüğü rehabilitasyon kliniğine bile girdi.
Pollock’un erken dönem nadir figüratif çalışmalarından biri böyle görünüyor.
İki sanatçının ilk buluşmasının iyi bir şeye yol açmamasına şaşmamalı. 1936’da taraflardan birinde, sarhoş olan Pollock, kendine saygı duyan bir kızın ancak bir tokatla cevap verebileceği bir teklifle Lee’yi almaya çalıştı. Sadece beş yıl sonra, sanatçının yakında ortak bir sergiye katılacağı “New York’taki Tek Yabancı Soyutlamacı”nın çalışmasını görmek için stüdyosuna bizzat gidecekti.
Krasner ya Pollock’un müstehcen davranışını yıllar önce unutmuş ya da çekiciliğine kapılmış ancak Pollock’un neredeyse resimlerinden çok onunla ilgilenmeye başlamış. Son derece kararlı bir kızdı ve hızla sanatçıyı eline aldı. Çok geçmeden birlikte yaşadılar ve 1945’te Pollock ve Krasner resmen evlendi.
Per Aspera Ad Astra “Zorluklardan Yıldızlara”
Lee tanıştıkları andan beri Jackson’ın başlıca itici gücü, lokomotifi hâline gelmişti; onu yaratıcılığın ve yaşamın durgunluğunun en karanlık dönemlerinde bile harekete geçirmişti.
Pollock’un sanatına ve yeteneğine kayıtsız şartsız inandı ve sanatçı, resimlerinden en azından bazılarını satmaya yönelik bir başka başarısız girişimden sonra kendisinden şüphe etmeye başladığında ona hatırlatmayı asla unutmadı.
Krasner, Pollock ile görüşmeden önce bohem çevrelerde bir sanatçı olarak zaten tanınmışsa da Lee ondan sonra resmini fiilen bıraktı, tüm enerjisini kocasının ilhamına yönlendirdi ve tutkularını dizginledi. Jackson’ı Long Island’ın en ucundaki eski bir çiftlik evini satın almaya teşvik etti. Pollock, Krasner’ın çabaları sayesinde yaratıcılıkta oldukça etkileyici dönemler için alkolden kaçınmayı başarmış oldu.
Kocasının arzusuna rağmen Lee çocuk sahibi olma fikrinden vazgeçti ve bunu, gücünün sadece ihtiyaçlarını karşılamaya yettiği gerçeğiyle açıklıyordu. Sanatsal alandaki hırslara öncelik vermiş gibi görünüyor, yeteneklerini başka hiçbir şeye israf etmek istemiyordu. Gözlerden uzak bir çiftlikteki arkadaşları, sevilen bir köpek ile New York’tan gelen nadir ziyaretçileriydi.
Bunlar arasında Krasner’ın taşınmadan önce Pollock’a tanıttığı, etkili bir sanat hamisi olan Peggy Guggenheim da vardı. Bu bir başarıydı: Peggy, resimlerinden gerçekten etkilendi ve hatta sanatçıya genç ailenin ayakta kalmasını sağlayan bir burs verdi. Ama o bile Pollock’un yaratıcılığını finansal eşdeğerde destekleyemezdi; Peggy’nin 1943’ten 1947’ye kadar düzenlediği üç kişisel sergiye ve eleştirmenlerin iyi eleştirilerine rağmen sanatçının güvenini artırmayan, depresyona yatkın tablolar satılmak istemiyordu.
Evin yakınındaki atölyesinde uzun süre deney yapan Pollock, kendine özgü stili haline gelen yeni bir sanatsal formül -damla boyama- icat ettiğinde 1947’de işler tam anlamıyla ortadan kalktı. Herkes yeni sanatçıyı bilmek istiyordu: “The Times” onun hakkında bir makale yayınladı ve onun devrim niteliğindeki kontrollü dökme boyama tekniğiyle ilgili bir belgesel film çekildi. Fakat uzun ve mutlu bir hayatın başlangıcı gibi görünen şey aslında sonun başlangıcıydı.
Kesintili Bir Uçuş
Pollock, tüm bunların üstesinden gelemedi ve kariyerinin ilerlediği dönemde, iki yıllık yoksunluktan sonra tekrar alkolün derinliklerine daldı. Bu, sadece üretkenliğini etkilemekle kalmadı – Jackson’ın çılgın olduğu dönemlerde neredeyse fırçayı kaldırmadı – aynı zamanda onu Lee’nin veba gibi korktuğu saldırgan bir canavara dönüştürdü.
Lee için bardağı taşıran son damla, Pollock’un 26 yaşındaki sanatçı güzel genç Ruth Kligman ile olan ilişkisiydi. Bu yüzden, evlilikleri bitti. Sanatçı, karısını, koruyucu meleğini kaybetti. Ayrılmalarından sadece birkaç ay sonra, iki arkadaşları ile birlikte arabasıyla kaza yaptı. Pollock’un metresi mucizevi bir şekilde hayatta kaldı, ancak onun arkadaşı Ethel Metzger ve sevgilisi daha az şanslıydı. Polluck’un kanındaki alkol seviyesi, araç kullanmakla pek uyumlu olmasa da bazı hayranları intihar teorisine inanmaktaydı.
Jackson’ın Lee olmasaydı öleceğine dair sözleri kehanete dayalıydı.
Kısa bir süre de olsa Lee onu bu dünyada tutmayı başardı. Ancak sanatçı öldüğünde sadece 44 yaşındaydı. Aslında Lee, Jackson’un ölümünden sonra kendi hayatını yaşamaya başladı. Resme geri döndü ve en iyi eserlerini ortaya çıkardı- hem de eşinin bir zamanlar kendi tekniğini icat ettiği aynı atölyede.
Pollock ile yaşamı boyunca ve daha sonra Krasner’ın eseri kocasının önemli etkisine bağlıdır. Ya da muhtemelen tam tersi – kim bilir?
Sanatçı sonsuza kadar Pollock’un karısı olarak kabul edilecek. Ve incinmesine rağmen onu sevmeyi bırakması pek olası değil.
“Jackson ile sessiz bir yalnızlık vardı,” diye hatırladı. “ardından, sadece oturup manzaraya içsel bir sessizlik ile bakmak. Akşam yemeğinden sonra da arka verandaya oturup ışığa konuşmadan bakmak. Herhangi bir iletişim için konuşmaya gerek yoktu.”
Başkalarının sadece sarhoş bir kavgacı olarak gördüğü bir kişinin diğer taraflarını biliyordu. Pollock’un pişirmeyi sevdiği ve içinde oldukça iyi olduğu ortaya çıktı: Krasner, mutfaktaki rollerin dağılımı hakkında, “Yemek ben hazırladım, ama pişirmeyi o yaptı.” dedi. “Ekmek, kek ve elmalı turtalar gibi şeyleri pişirme konusunda çok titizdi. Ayrıca harika bir spagetti sosu yapardı.” diye ekledi.
1991 yılında iki sanatçının resim evliliği açısından çılgın ve verimli hikâyesi, “Jackson Pollock: Bir Amerikan Efsanesi” adlı kitapları için yazar Steven Naifeh ve Gregory White Smith’e Pulitzer ödülünü getirdi. Ve 2000 yılında, kitaba dayanan aktör Ed Harris, başrolde kendisiyle birlikte bir uzun metrajlı “Pollock” filmini yönetti.
“Pollock” filminden bir görüntü.
Film, yalnızca oyuncunun sanatçıyla çarpıcı benzerliği nedeniyle değil, aynı zamanda Ed Harris’in tuvale boya damlatması nedeniyle de tatmin edici görünüyor. bu da onu eğitmesi için çok zaman almış olmalı.
